اگر خیلی کوه نرفته اید و بی تجربه هستید، بدون آمادگی لازم، کوهنوردی را شروع نکنید. این کار برای خودش کلی حساب و کتاب دارد که قبلش باید آنها را بدانید. برای انجام یک کوهنوردی موفق باید از نظر جسمی شرایط خاصی داشته باشید؛ البته این بدان معنا نیست که اگر فاقد این شرایط هستید باید به طور کلی قید این کار را بزنید بلکه سعی کنید از مسیرهای راحت تر و کم خطرتر استفاده کنید. بعضی از این شرایط شامل موارد زیر است:
شرایط کوه نوردی:
1- ماهیچه های قوی پا
برای کوهنوردی نیاز به ماهیچه های قوی، به خصوص ماهیچه های پا دارید زیرا هنگام بالا رفتن از کوه ماهیچه ها مجبورند وزن بدن و کوله پشتی را تحمل کنند، بنابراین اگر قصددارید در یک مسیر کوهستانی پیاده روی کنید، یک هفته قبل از آن مواد غذایی حاوی منیزینم مانند سیب زمینی و اسفناج را در رژیم غذایی خود بگنجانیدتا از کشیدگی ماهیچه ها پیشگیری کنید. همچنین می توانید از مواد غذایی نمکی مانند بادام زمینی نمکی استفاده کنید.
2- استقامت بدنی بالا
نبض شدید تنفس هنگام بالا رفتن در یک مسیر کوهستانی کم کم با تند شدن شیب افزایش پیدا می کنند بنابراین داشتن استقامت بدنی بالا یکی از مهمترین شرایط جسمی برای پیاده روی کوهستانی است.
3- قدرت تحمل ارتفاع بالا
کسانی که در ارتفاع پایین زندگی می کنند و از نظر جسمی هم کاملا سالم هستند نیز ممکن است در ارتفاعات بالا دچار مشکل شوند زیرا در ارتفاع بالا بدن نیاز به گلبول های قرمز خون بیشتری دارد تا بتواند اکسیژن مورد نیاز را از هوای رقیق بگیرد. در حالت عادی معمولا حدود 24 ساعت طول می کشد تا فرد کاملا با این شرایط سازگاری پیدا کند.
4- قدرت تمرکز طولانی
هنگام پیاده روی در مسیرهای کوهستانی باید حتما حواستان به مسیر پیش رو باشد زیرا در غیر اینصورت ممکن است تعادل خود را از دست بدهید و حتی به پایین پرت شوید. معمولا نوجوانان به دلیل بی توجهی بیشتر در معرض خطر هستند. البته این امر می تواند ناشی از خستگی شدید نیز باشد؛ حتی در حرفه ای ها.
5- چالاکی و چابکی
لازم نیست قهرمان ژیمناستیک باشید اما برای گرفتن بهترین نتیجه باید کمی چالاک باشید. این موضوع باعث حفظ استقلال شما موقع کوهنوردی می شود زیرا دیگر برای عبور از رودخانه یا یک مسیر باریک نیازی به کمک دیگران ندارید.
فواید کوه نوردی:
1- آرامش روحی
قرار گرفتن در دل طبیعت و فراموش کردن مشکلات زندگی عادی یکی از جذابیت های کوهنوردی است. زیبایی و سکوتی که طبیعت به انسان هدیه می کند باعث آرامش روحی و برطرف شدن تنش های روزمره از ذهن می شود. پیشروی به سوی قله باعث می شود گرفتاری ها هر لحظه کوچکتر و فرصت ها بزرگتر به نظر برسند.
2- افزایش اعتماد به نفس
به پایان رساندن کوهنوردی یعنی رسیدن به هدف، مواجه شدن با ترس ها و غلبه بر رقیب قدرتمندی مثل طبیعت. همه اینها در انتها حس پیروزی را در فرد ایجاد میکنند.
3- خواب راحت
کوهنوردی به تنظیم ریتم های طبیعی بدن کمک می کند و باعث خواب راحت تر می شود.
4- کاهش وزن
کوهنوردی منظم در کنار یک برنامه صحیح غذایی می تواند یکی از موثرترین راه های لاغری باشد چون باعث می شود چربی بسوزانید.
5- تقویت دستگاه تنفسی
هنگام کوهنوردی، نیاز فراوان بدن به اکسیژن باعث افزایش زیاد تبادلات ریوی می شود. این مسئله به صورت نفس های عمیق و افزایش تعداد ضربان قلب ظاهر می شود که حجم و ظرفیت ششها را بالا می برد.
6- تنظیم فشار خون
کوهنوردی آرام و طولانی موجب اتساع رگ های خونی و باعث کاهش مقاومت رگ ها و کاهش فشار خون می شود.
7- پیشگیری از پوکی استخوان
کوهنوردی آرام و طولانی یکی از بهترین فعالیت ها برای افزایش تراکم استخوانی است.
8- بهبود عملکرد دستگاه گوارش
با کوهنوردی، گوارش آسان تر و اشتها بیشتر می شود. همچنین کوهنوردی از تجمع مواد زائد در بدن جلوگیری می کند. به افرادی که دچار یبوست هستند توصیه می شود با برنامه منظم کوهنوردی آرام و طولانی خود را از این ناراحتی خلاص کنند.
---------------------------------------------------------------
چه وسایلی لازم داریم؟
1- عصای مخصوص (باتوم کوهنوردی)
تصویر می کنید هنوز آنقدرها پیر نشده اید که برای راه رفتن به عصا نیاز داشته باشید؟ همراه داشتن عصا موقع کوهنوردی امری ضروری است. از عصا میتوان به عنوان وسیله ای برای حفظ تعادل، تعیین میزان عمق آب، نشانه گذاری برای جلوگیری از گم کردن مسیرف تکیه گاهی برای استراحت و کمک به عبور از مناطق باریک و خطرناک استفاده کرد. انتخاب یک عصای مناسب به اندازه مهارت استفاده از آن اهمیت دارد. استفاده درست از عصا باعث می شود تا فشار کمتری بر مفاصل بدن وارد شود.
2- کفش مناسب
پاها رکن اصلی پیاده روی هستند؛ بنابراین انتخاب کفش مناسب و راحت از اهمیت فراوانی برخوردار است. کفش تنگ پاها را تحت فشار قرار داده و پیاده روی را به کابوسی وحشتناک تبدیل می کند. هنگام خرید کفش نکته های زیر را رعایت کنید:
- پاها باید در کفش کاملا احساس راحتی کنند. ظاهر و مارک تجاری چندان مهم نیستند.
- ضخامت جوراب را نیز در نظر بگیرید زیرا هر چه جوراب ضخیم تر باشد، فضای داخل کفش کوچکتر می شود.
- اگر کفش پای شما را می زند آن را عوض کنید و به حرف های فروشنده توجه نکنید که می گوید «بعدا جا باز می کند» زیرا این اتفاق به این زودی ها رخ نمی دهد.
- کفش خیلی بزرگتر از اندازه پایتان را انتخاب نکنید زیرا بعدا با پوشیدن جوراب های ضخیم نیز اندازه پایتان نمی شود.
- گاهی بعضی کفش ها به دلیل شکل خاصشان به قوزک پا فشار می آورند، به هیچ وجه این کفش ها را نخرید.
3- کوله پشتی
هنگام انتخاب کوله پشتی به این نکته ها توجه کنید:
- کوله پشتی را انتخاب کنید که بتوانید به راحتی آن را حمل کنید زیرا حمل کوله پشتی بزرگ و سنگین بسیار سخت است و به کمر آسیب می رساند.
- در پیاده روی های کوتاه سعی کنید از کوله پشتی ها کوچک استفاده کنید ولی اگر می خواهید چند روزی را در طبیعت بگذرانید، از کوله پشتی های بزرگ استفاده کنید.
- کوله پشتی مناسب است که طول آن از شانه ها تا بالای باسن یا حتی کوچکتر باشد. اگر طول کوله پشتی بیشتر از این باشد، حمل آن به کمر آسیب می رساند.
- وسایل را طوری درداخل کوله پشتی بچینید که سنگینی آن در همه قسمت ها با هم مساوی باشد. بطری های آب و داروها را در جیب های خارجی آن بگذارید تا در مواقع ضروری دسترسی به آنها آسانتر باشد. غذا و البسه را در بخش های میانی و بزرگتر کوله پشتی قرار دهید.
- در انتها چند بار کوله پشتی را امتحان کنید تا از لحاظ راحتی حمل آن مطمئن شوید. دقت کنیدسنگینی محورهای افقی و عمودی کوله پشتی باید با هم برابر باشند و نباید شانه ها را به سمت عقب بکشند.
اگر نمی خواهید کوهنوردیتان خراب شود...!
- پیش از رفتن به ارتفاعات، از راه گزارش های هواشناسی، از وضعیت آب و هوا اطلاع پیدا کنید.
- کیف و لوازم کمک های اولیه همراهتان باشد که اگر اتفاقی افتاد، بتوانید درمان های ابتدایی را انجام دهید.
- اگر بیماری زمینه ای دارید، حتما آن را از قبل درمان کنید
یا اگر در برنامه درمان هستید، به دوستانتان اطلاع دهید تا اگر علائمی از
آن بیماری برایتان به وجود آمد، نسبت به امدادرسانی اقدام شود.
- قبل از رفتن به ارتفاعات، حتما خانواده تان را در جریان مسیری که می خواهید طی کنید، قرار دهید.
شما لطفاً «کوه» نرو!
مبتلایان به مشکلات قلبی عروقی، بیماری های عضلانی، استخوانی و مفصلی. افرادی که زانوهایشان آسیب دیده. مبتلایان به صرع (بدون همراه) و به طور کلی افرادی که فشار بدنی ناشی از کوهنوردی باعث وخیم تر شدن بیماریشان می شود نباید بدون مشورت پزشک کوهنوردی سنگین انجام دهند.
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
الَّذِی خَلَقَ الْمَوْتَ وَالْحَیَاةَ لِیَبْلُوَکُمْ أَیُّکُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا وَهُوَ الْعَزِیزُ الْغَفُورُ
وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنسَ إِلَّا لِیَعْبُدُونِ
وَإِذَا أَنْعَمْنَا عَلَى الْإِنسَانِ أَعْرَضَ وَنَأى بِجَانِبِهِ وَإِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ فَذُو دُعَاء عَرِیضٍ
و چون انسان را نعمت بخشیم روى برتابد و خود را کنار کشد و چون آسیبى بدو رسد دست به دعاى فراوان بردارد (۵۱)
و چون به انسان رنجى رسد پروردگارش را -انابت کنان میخواند، سپس چون نعمتى
از سوى خویش به او ارزانى دارد، فراموش میکند که پیشتر چه دعایى به درگاه
او داشت، و براى خداوند همتایانى قائل میشود که [دیگران را هم] از راه او
گمراه سازد، بگو با کفر خویش اندکى [از زندگانى] بهره مند شو که
[سرانجام] تو از دوزخیانى
تفسیر:
همین که نعمتی را به او دادیم « نَسِیَ » نسیان ، فراموش میکند . « ما کانَ یَدْعُوا إِلَیْهِ » خدا را فراموش میکند . بعد هم میگوید : کار ، کار خدا نبود . این مدیریت من بود . کارخانه بود . آمپول بود . این قرص ، من را خوب کرد. وام آبروی من را حفظ کرد..
وَلَوْ بَسَطَ اللَّهُ الرِّزْقَ لِعِبَادِهِ لَبَغَوْا فِی الْأَرْضِ
وَلَکِن یُنَزِّلُ بِقَدَرٍ مَّا یَشَاءُ إِنَّهُ بِعِبَادِهِ خَبِیرٌ
بَصِیرٌ
و اگر خدا روزی بندگانش را فراوان گرداند در روی زمین ظلم و عصیان بسیار کنند لیکن روزی خلق را به اندازه ای که بخواهد نازل می گرداند زیرا او (بر احوال بندگانش) آگاه و بصیر است. (۲۷)
امام صادق (علیه السلام) ضمن بیان مواعظی می فرمایند:
1-اگر این باورت شده که خدا رزق و روزی روزی خواران را به عهده گرفته است، پس تلاش بیش از حد توأم با نگرانی ات برای چیست؟!
2-اگر خدا رزق مقدر بندگانش را روی حکمت و مصالحی که خود میداند در میانشان تقسیم کرده و به هر فردی جز سهم معین او نخواهد داد و کم کاری یا پرکاری هیچ تاثیری در زیاد و کم کردن آن نخواهد داشت، پس حرص زدن و جمع کردن و روی هم انباشتن برای چه؟!
3- اگر این باورتان شده است که حساب روز قیامت حق است و ریز و درشت اموال و اعمالتان مورد سوال و پرسش قرار خواهد گرفت (که فلان مال را از چه راهی و چگونه به دست آورده و درچه راهی به مصرف رساندهای؟ حقوق خدا و خلق خدا را چگونه ادا کرده و یا چرا حبس حقوق نمودهای؟!) پس چرا چنین بیپروا و بیحساب در جمعآوری اموال میکوشید؟!
4- اگر باورتان شده که ثواب و پاداش از جانب خدا در مقابل اعمال نیک، حق است و مسلم، پس کسالت و بیحالی و تنبلی در انجام عمل برای چیست؟!
5-اگر اعتقاد به این دارید که هرچه از اموال خود در راه خدا انفاق کنید خدا جای آن را پرمیکند (چنان که خودش فرموده است: و ما انفقتم من شئ فهو یخلفه) هرچه که انفاق کنید، او جای آن را پرمیکند. سبأ- 39) پس بخل ورزیدن و امساک از انفاق نمودن برای چه؟!
6-اگر راستی اعتقاد به این دارید که خدا مجرمان و تبهکاران را با آتش سوزان عقاب و عذاب خواهد کرد پس این بیپروایی در گناه و معصیت چرا؟! 1
1-بحارالانوار، ج 75، ص 190
استاد بزرگوار ما میفرمودند اینکه ما کار میکنیم برای کسب روزی حلال درست
ولی خدا از ما کسب روزی هم نمیخواد
روزی رو خود خدا تامین میکنه
مقصد باید فقط وظیفه ی بندگی باشه
یعنی وقتی ما می آییم سرکارنیتمون این باشه
خدایا فقط برای بندگی تو و چون تو اراده کردی
که برای هر چیزی اسباب و عللی باشه و
طلب روزی هم اسبابش اینه من انجام وظیفه ی بندگی میکنم
آرام به طرف دنیا بروید
آرام به طرف دنیا بروید، خدا اگر خواست زیادش را میدهد. مقدار رزق به تقلای فرد بستگی ندارد.
به فکر رزقت نباش
حتی یک ساعت به فکر رزقت نباش، به دنبال کسب و کار هم که میروی، بدان که در رزق، فاعل تام، خدای متعال است، ان الله هوالرزاق ذوالقوة المتین: هر آینه، خداوند همان روزی دهنده نیرومند و محکم کار است.
رزق دو گونه است
رزق دو گونه است، یکی آن که تو را طلب میکند و یکی آن که تو در طلب او هستی و عاقبت به تو نمیرسد، جز آن چه در طلب توست. رزق روحی هم همین طور است.
خداوند امور دنیای بندگان را متعهد گردیده است
خداوند امور دنیای بندگان را خود متکفل و متعهد گردیده و از آنها پرداختن به امور آخرت (شکر عطایای خدا) را خواسته است، اما بندگان به تلاش در تهیهی دنیایشان پرداختهاند، گویا خداوند توانایی برآوردن نیازشان را ندارد! و از آخرت بازماندهاند و آن را به خدا محول کردهاند.
امور دنیوی خود را به خدا واگذار کن
اگر امور دنیوی خود را به خدا واگذار کنی، امور اخروی را نیز خدا تأمین خواهد کرد، اما اگر بخواهیم امور دنیایی خود را با تقلای خودمان تأمین کنیم، ضمن این که چون رزق مقدر و مقسوم است، تقلای بیهوده و بی ثمری است، آخرتمان را هم تباه کردهایم.
خیالت راحت باشد
تا به حال هر چه خدا برای تو بریده بود، به تو رسیده است و غیره از آن به تو نرسیده است. خیالت راحت باشد که هیچ مال غیر را نخوردهای و فقط رزق خودت را خوردهای. از این به بعد هم همین طور هست. اگر به این حقیقت اعتماد کنی و یقین بیاوری، دیگر تقلای بیهوده و تعدی به دیگران نمیکنی، کار کردنت هم از آن پس تنها به قصد فرمان بردن از خدا خواهد بود، نه به این گمان که کارت سبب رزق تو است.
نگران آینده نباش
تا به حال آنچه رزقت بوده، مصرف کردهای و آنچه رزقت نبوده، به تو نرسیده است. حتی آنچه را از راه حرام تهیه کردی و خوردی، حرص و تقلایت آن را نجس کرد، و الّا اگر صابر بودی، همان رزق از راه حلال، همان وقت به دستت میرسید. پس زاهد حقیقی تو هستی، چون ذرهای بیش از رزق خود نخوردهای. از این به بعد هم همین طور خواهد بود، پس نه نسبت به گذشته غصه داشته باش و نه نگران آینده باش.
هر چیزی که به تو نرسیده، بدان که از اول مال تو نبوده است.
هرچه بنا بوده، به ما رسیده است
غم و شادیهای دنیا را اگر منها کنیم، چیزی نمیماند و طلبی نداری. تا حالا هرچه بنا بوده، به ما رسیده است و هرچه مال ما نبوده، نرسیده است. بعد از این هم همین طور است {قل لن یصیبنا الا ما کتب الله لنا}: بگو جز آنچه خداوند برای ما مقدر نموده، به ما نمیرسد. {ما اصابک لم یکن لیخطئک و ما اخطئک لم یکن لیصیبک}: آنچه به تو رسید نمیشود از تو بگذرد و نرسد، و آنچه از تو رد شد و به تو نرسید، نمیشد به تو برسد.
خدا قبل از عالم تشریع، رزقی را برای بندهای مثلاً در روز ماه رمضان بریده است. حالا او در روز ماه رمضان فراموش میکند که روزه است و آن غذا را میخورد، بعداً یادش میافتد که روزه بوده است. نه روزهاش باطل است و نه قضا دارد. این خدا بود که این فراموشی را بر او مسلط کرد تا رزقی را که برای او مقدر کرده بود، به او بخوراند. حضرت رضا (علیهالسلام میفرمایند): {وقتی خداوند امری را اراده کند، عقل عبد را میگیرد و آن کار را به دست او جاری میکند، بعد عقلش را به او باز میگرداند.} بسیاری از خیراتی که خدا به ما رسانده، اینگونه بوده است و الّا اگر به عقل خودمان بود، آن کار را نمیکردیم.
خدا عبادت وعدهی بعد را نخواسته است
خدا عبادت وعدهی بعد را نخواسته است، ولی ما روزی سالهای بعد را هم میخواهیم، درحالیکه معلوم نیست تا یک وعدهی بعد زنده باشیم.
برای روزی فردایمان نگران نباشیم
اگر غلام خانه زادی پس از سالها بر سفره صاحب خود نشستن و خوردن، روزی غصهدار شود و بگوید فردا من چه بخورم؟ این توهین به صاحبش است و با این غصه خوردن، صاحبش را اذیت میکند. بعد از عمری روزی خدا را خوردن، جا ندارد برای روزی فردایمان غصه دار و نگران باشیم.
دندان طمع را بکن
دندان طمع دنیا و آخرت را بکن، ولی هرچه خدا عطا کرد، بپذیر.
دوست اهل بیت
دوست اهل بیت (علیهمالسلام) دست به دهان است، چیزی گیرش آمد، به قدر نیاز میخورد و بقیه را میبخشد، چیزی ذخیره نمیکند.
عطایای خدا را ببینیم
از دادههای خدا آن چه را که میبینی، بزرگتر است و لاحد است. ان شاالله هرچه را لطف فرموده است خودش نشانمان بدهد. هرچه اندازه خود ما بزرگتر بشود، مقدار بیشتری از عطایای خدا را میبینیم. خداوند به غیر، حساب داده است. یعنی بی حد و اندازه داده است و از آن چه داده از ما حساب نمیکشد. ما هم حساب نمیکردیم که چنین روزگاری برای ما پیش آید و بی حساب به ما بدهد.
خدا روزی میدهد
{ان الله یرزق من یشاء به غیر حساب} همانا خداوند، هرکس را که بخواهد بی حساب روزی میدهد.
به غیر حساب سه معنی دارد:
۱- آن چه را میدهد، به این حساب نبوده که در قبال حسناتی باشد که انجام دادهای.
۲- از آن چه داده، حساب نمیکشد.
۳- بی اندازه و بی حساب و زیاد میدهد.
گله و شکایت نکن
خدا در مورد روزیای که به مۆمنین داده است، از آنها حساب نمیکشد و سۆال نمیکند، بلکه از دلشان و محبتشان که امانت خدا نزد مۆمن است، سۆال میکند که به چه کسی سپردهاند.
حالا که خدا از روزی سۆال نمیکند، تو هم از او سۆال نکن، چون دستور دادن به صاحبخانه، عیب است. گله و شکایت هم نکن. اگر هم یک وقت از دهانت پرید، زود استغفار کن.
انفاق
قرآن فرمود: من قدر علیه رزقه فلینفق: هر کس روزیاش تنگ شد، پس باید از همان چیزی که دارد انفاق کند.
امیرالمۆمنین (علیهالسلام فرمودند): اذا املقتم فتاجروا الله بالصدقه: هنگامی که فقیر شدید، پس با صدقه دادن با خدا تجارت کنید، صدقه کلید رزق است.
فرزندان بر سر سفره پدر
پیامبر اکرم (ص) فرمودند: انا و علی ابوا هذه الامة: من و علی دو پدر این امتیم. فرزندان بر سر سفره پدرشان رزق میخوردند و از پدرشان ارث میبرند. مگر ندیدی که حضرت امیر (علیهالسلام) به در خانههای نیازمندان غذا میبرد؟ حالا این کار را نمیکند؟